Tešica je naselje u Srbiji u opštini Aleksinac u Nišavskom okrugu. Prema popisu iz 2002. u Tešici je živelo 1888 stanovnika. Opet, prema popisu iz 1991. bilo je 2050 stanovnika. Tešica deli sudbinu Srbije – sve nas je manje, na žalost svih nas, ali i na opomenu za sve nas.
Ukazom Kralja od 21. marta 1926. godine naselje Tešica je dobilo status varošice…
Odakle ime…?
Najveći broj naselja u Srbiji je dobio naziv prema prirodnim odlikama prostora na kome su locirani, prema fito i zookulturi ili prema imenu osnivača. Ime Tešica, kao naselje se ne može naći na topografskoj karti Srbije.
O imenu sela postoji više legendi. Po jednoj legendi osnivač naselja je bio pčelar no imenu Teša. Gajio je pčele i oko sebe okupio više porodica koje su našle egzistenciju na pogodnom prirodnom ambijentu pored Južne Morave. Da je u Tešici bilo pčelarenja može se zaključiti iz podataka iz 1885. godine kada su bile 43 košnice i 1910. godine kada je u naselju gajeno 111 košnica pčela.
Po drugoj legendi naselje se u davnoj prošlosti zvalo Repina. Ime Tešica je iz perioda vladavine Turaka. Bilo je perioda kada je Tešica kao naselje na levoj obali Morave bilo oslobođeno od turske okupacije, a naselja na desnoj obali Morave su bila pod turskim ropstvom. Stanovnoci na desnoj obali su prelazili na oslobođenu teritoriju žaleći se na teške rajetinske uslove života. Tešičani su ih tešili, ukazujući im da će se jednog dana i oni osloboditi turskog ropstva. Po tome što su ih tešili nazvaše ovo naselje Tešica. Ovu legendu kazivao je Dragiša Miloradović iz Tešice.
Na području atara naselja ima toponima slovenskog porekla iz srednjeg veka kao što su: Dragovica, Branište, Ograđe, Ravnište, Bare, Rosulja.. U Srbiji postoji naselje Dragovac čije se ime vezuje za lepotu i bogatstvo koje pružaju pitomine prirode. Dragovica je naziv za veoma plodno zemljište pored Morave.
Istorija
Krajem XV i početkom XVI veka u turskim defterima se ne pominju sledeća sela u kruševačkom sandžaku: Korman, Kulina, Tešica, Grejač, Bankovac, Vukanja, Stublina, Moravski Bujmir i mali Drenovac. Mnogi autori istorijskih istraživanja navode razloge, a to su: ili naselja nisu postojala, ili su postojala pod drugim imenom, ili su pripadala nekom visokom turskom velikodostojniku, pa nisu mogla biti upisana u Aladži – Hisarskom Sandžaku.
U knjizi istorija Niša (1983.) D.Bojanić navodi da su neka od ovih naselja mogla pripadati nekom velikodostojniku čija su dobra popisana na nekom drugom mestu. Među pomenutim naseljima neka nisu postojala, kao što je naselje Bankovac. Prostor na kome je Tešica poseduje velike resurse za poljoprivrednu proizvodnju i mogućnost trgovine i komunikacija. Bio je privlačan za posed nekog velikodostojnika. Na plavinama pritoka J.Morave gajio se pirinač. Ova kultura u to vreme imala je veliki značaj za prehranu i trgovinu. U Tešici postoji toponim Orizište, a to je prostrana ravan na kojoj je gajen pirinač (oriz).
Tešica po Feliksu Kanicu
Feliks Kanic je govoreći o Kulini (naselje u gornjem toku Turije), govorio da je to bio utvrđeni kastrum, da je u njemu živeo Turčin Aradin i da ga je ubio, prema narodnoj pesmi, Ljutica Bogdan; da ima lekoviti izvor vode “Kulinsku banju” i istakao da se nedaleko od ovog naselja nalazi “Orizište” gde je nekada gajen pirinač (misleći na Tešicu, a zapisao je posle oslobođenja J.Srbije od Turaka). Istakao je, takođe, da je to moguće, jer su Turci imali pirinčana polja već krajem XV i u XVI veku u okolini Niša.
Gornji navodi Kanica nedvosmisleno ukazuju da je naselje na mestu gde je sada Tešica postojalo u srednjem veku, jer je pirinač na pirinčanim poljima gajila raja. Prinosi ove kulture donosili su velike prihode, pa je moguće da je naselje pripadalo kao has (prihodi hasa bili su veći od 100.000 akči) nekom velikodostojniku ili nekom članu sultanove porodice.
Tešica i Lužane imaju zajedničko groblje od davnina. Ono se nalazi skoro na sredokraći između Tešice i Lužana. Lužane je upisano u defter 1516. godine kao naselje sa davanjima od 12.204 akči, kao veoma bogato naselje. U zapadnom delu naselja postoji toponim Vodeničište. Nalazi se neposredno ispod uzvišene terase Plaskije. Postoji udubljenje gde je nekada bilo mesto gde je voda okretala vodenični točak i gde se nekada mlelo žito na vodenici potočari.
Da bi se pirinčano polje u Tešici – Orizištu navodnjavalo prokopan je kanal za navodnjavanje od reke Turije.
Srpski ustanci
Za vreme Prvog srpskog ustanka se pominje Tešica onda kada je Karađorđe sa vojskom od 3.000 vojnika i nekoliko topova vršio vojne demonstracije prema Nišu. Stalno je isticao da Srbi treba u bliskoj budućnosti da oslobode Niš.
U jesen 1811. godine je činio ove demonstracije prema Nišu, dolazio do sela Medoševca (selo pored Niša), vratio se u selo Toponicu, gde je prenoćio da bi se vratio u Tešicu.
Navodi o poreklu naselja potvrđuju činjenicu da je naselje postojalo kao srpsko u srednjem veku i za vreme Turaka, a prema nekim arheološkim nalazima i mnogo ranije. Ali, pod kojim imenom je to naselje postojalo, o tome nema relevantnih podataka.